İnsan Makine Etkileşimi

4.sanayi devrimiyle insan makine etkileşimi artmakta ve akıllı teknolojiler yaşamımızın her alanına hızla nüfuz etmektedir. Günümüzde, insanların akıllı telefonlar ve interneti kullanarak her zaman ve her yerde birbirleriyle etkileşimde olmaları gayet doğal bir durumdur. Endüstri 4.0’la birlikte bu durum daha da gelişecek ve insanların interneti kavramının yanında nesnelerin interneti kavramı da net bir şekilde benimsenecektir. Tüm bunların sonucunda sürekli birbirleriyle iletişim halinde olan teknolojinin, insanları makinelerle de iletişim halinde olacak hatta makinelerin ve sistemlerin de birbiriyle iletişim kurduğu çağlara şahitlik edecektir.

06

Makinelerin Üretimdeki Yeri

Endüstri 4.0’la, nesneler kendilerini akıllı bağlantılar ve dağıtımlar etrafında organize edebilmekte ve insan hata oranını en aza düşürmeye çalışmaktadır. Nesneler, entegre iletişim yetenekleri sayesinde, akıllı kararlar alabilmekte ve çevreleriyle sürekli bağlantı ve iletişim halinde bulunarak üretimin tüm aşamalarında tetikte kalabilmektedir. Makine ve parçaların bu öz-örgütlenme yetenekleri ileride yapılabilecek ve insanın içinden çıkamayacağı karmaşık üretim senaryolarının önünü açmaktadır. Örneğin; makinelerin etkileşimiyle tek tek üretilmesi gereken özel ürünler, insan müdahalesine gerek kalmadan esnek ve kitlesel olarak üretilebilir ve hızlıca piyasaya sürülebilir.

 

 

İnsanın Üretimdeki Yeri

80’lerde ortaya çıkan Bilgisayar Entegre Üretim anlayışının aksine, Endüstri 4.0 insana üretimde son derece aktif bir rol vermiştir. Bu açıdan baktığımızda 4. Sanayi Devrimi’nde insan, sistemleri denetleme ve problemleri yaratıcı bir şekilde çözme açısından hala aktif bir unsurdur. Endüstri 4.0, insanlar ve gelişmiş makinelerin bir araya getirilmesi çerçevesinde oluşturulmuş bir anlayıştır. Bu durum, özerklik ve karar alma ile ilgili insan ve makine arasında sosyoteknolojik sorular doğursa da sibernetik biliminin önerilerinden“Law of Requisite Variety”bize ilginç bir bakış açısı sunmaktadır. Bir kontrol sistemi aksaklıklar ve uyumsuzlukların çözülebilmesi, basitçe dengeli bir şekilde çalışabilmesi için başka bir kontrol mekanizmasına ihtiyaç duyar. Üretim sistemleri için yaratıcı ve sorun giderici olarak bu esnek rol insana ayrılmıştır. İnsan isterse tüm süreci kendisi de yönetebilir. İnsana verilen bu büyük esneklik kontrolün her zaman insan elinde olduğunu açıkça göstermektedir.

 

 

Çalışanların Sorumluluğu

Endüstri 4.0 insanlığın çalışması gerekliliğini bitirmeyecektir. İnsan doğası gereği amaçları uğruna çabalayan ve aktif olarak üretimde bulunması gereken bir unsurdur. Endüstri 4.0 insanlara üretimde farklı roller biçecektir. Gelecekte çalışanlar için, ağır şartlar altında, beden gücünün sınırlarını zorlayarak çalışmak ya da ofislerde oturupdirsek çürütmek yerine, kendinden organize süreçler içinde kendi uygulamalarını takip etmek ve üretim stratejileri geliştirmek çerçevesinde olan işler ana çalışma ögeleri olacaktır. Üretim süreçlerini takip ve kontrol eden çalışanlar üretimin hala ana unsurudur.  Çok sayıda üretim sistemi olacağından aynı zaman da bunları kontrol edecek insan sayısı da artacaktır. Çalışanlar, sorumluluklarını yerine getirmezlerse makine değil insan odaklı sorunlar ortaya çıkacak ve aksaklıklar yaşanacaktır. Bu açıdan insanlar 4. Sanayi Devrimi’nde üretim için en önemli unsurlardan biridir.

 

 

Disiplinler Arası Yaklaşım

Endüstri 4.0 için öncelikle, bilgi teknolojileri ve mühendislik arasındaki çapraz disiplinli etkileşimi yansıtacak modifiyeli sertifikasyon stratejileri gerekir. Bu durum, derin bir Endüstri 4.0 anlayışı gerektirir. Ayrıca şeffaflık ve esnekliğe dayalı düzenli üretim paradigmaları da çok iyi anlaşılmalıdır. Endüstri 4.0’ın başarılı bir şekilde hayata geçmesini sağlayacak yöntemler ve teknolojiler üzerinde de bilgi sahibi olunmalıdır.

İkinci olarak, insan-makine etkileşimini sağlayacak ara yüzlere ve çözümlere ihtiyaç duyulacaktır. Tüm üretim süreçlerini şeffaf bir şekilde gerçek zamanlı olarak insanlara gösterecek sistemler de yaklaşımın önemli unsurlarındandır.

Tüm bunların sonucunda insan ve makine üretimde en verimli şekilde birlikte çalışacak ve çağımızın bu muhteşem üretim anlayışının en temel unsurları olacaklardır.

 

 

Kaynak: Osnabrücker Zeitung, T- Systems,