Bina Bilgi Modellemesi (BIM) Nedir?

Yıllardan beri inşaat projelerinin; inşaat alanlarındaki kazalar, güvenilmez çizelgeler ve maliyetler, yetersiz kalite ve planlama hataları, plan ve işbirliği eksikliği gibi birçok zorluk ve engelle karşı karşıya olduğunu görmekteyiz. Fakat yaşadığımız yüksek seviye teknolojik bir gezegende hala bu sorunların yaşanması kabul edilemez bir durumdur. Bu yazımızda, sorunların çözülebilmesi için uygulanan Bina Bilgi Modellemesi’ni (BIM) inceledik.

29

Teknolojinin temeli dijitalleşmeye dayandığı için inşaat endüstrisinin geleceği de bütün tarafları birbirine bağlayan bütüncül bir yaklaşım üzerine kurulmuş bir dijital sisteme dayanır. Temiz yapılar, verimli süreçler, düşük maliyetler, daha az zaman ve yapının tüm yaşam süreci boyunca yüksek kaliteye sahip olmasını sağlayan BIM bu sorunları çözecektir. Size “ BIM nedir? Ne işe yarar? Ve amacı nedir? ”sorularının cevabını vermeye çalışacağız.

BIM, inşaat sektöründe dijitalleştirmeye eşdeğer Yapı Bilgi Modellemesi (Building Information Modelling) ‘dir. İnşaat endüstrisinde önemli üretkenlik artışını olanak sağlayan ve yapıların planlama, inşa etme ve işletmesi için dijital olarak destekleyen, 1970’lerde ortaya çıkmış bir süreçtir. BIM, IT’nin yeni gelişmeleri nedeniyle son on yılda hızla önem kazanıp sadece bir yazılım parçası olarak da kalmamış, belki bir inşaat projesinin veya bir bina operasyonunun planlama ve geliştirmesinde yer alan dijital bağlantıların kapsamlı yaklaşım çalışması olarak yer almıştır. Bu metodolojik yaklaşım yalnızca binanın tüm bileşenlerinin geometrik verilerine değil, aynı zamanda inşaat için zaman çizelgeleri, maliyet tahminleri, enerji temini, aydınlatma, yangından koruma ve tesis yöntemiyle ilgili verilerin 3 boyutlu modellerine de dayanır. Bunlara ek, binanın bir potansiyel dağılmayla ilgili verilerini de dikkate alır.

BIM olanakları kentsel planlama açısından neredeyse sınırsızdır diyebiliriz. Çünkü ülke şebekelerinden şehirlere kadar, binanın etrafındaki alanlar, binaların kendileri ve bireysel konutlara kadar her şeyi kapsar ve bütün bu bağlantılar sadece BIM aracılığıyla kullanıcılarla istişare edilerek planlanacak. Son zamanlara baktığımızda dünyada BIM ve gelecekteki akıllı şehirlerle ilgili yapılan konferansların sayısı gittikçe artmaktadır ve böylece BIM’in kentsel planlama metodolojisine artan ilgisinin bir işareti olarak açıkça görünmektedir.

BIM süreci dört prensip üzerine kurulmuştur. Her birini ayrı ayrı açıklayacağız.

Çift Yapı Oluşturma

Önce model daha sonra gerçek yapı süreci yapılır ve bu daha verimlidir. İyi işbirliği, hata ve çarpışmayı erken algılama ve daha az hatayla daha hızlı bir genel yapım sürecine yol açar.

Plan ve Modeli Birlikte Yapma

 Tüm paydaşlar planlama sürecine katılır, böylece modelde değişikler yapılabilir ve inşaat alanındaki maliyet ve zaman değişikliklerinden kaçınılabilir.

Verileri Sadece Bir Kez Oluşturma

Yeniden ölçmek için katlama ya da ölçeğiyle birini binaya göndermektense doğru bir plana daha fazla zaman ayırmak daha çok etkilidir.

Yaşam Döngüsü

BIM’in odak noktası sadece planlamaya yöneliktir. Ancak BIM’in binanın tüm yaşam döngüsü için faydası var.

Yazılımcılar ve müteahhitler BIM’in her yere yayılması için BIM pazarını çoktan keşfettiler. ABD, İngiltere, Hollanda, Norveç ve Almanya gibi ülkelerin yanı sıra AB’nin de uluslar üstü düzeyde, kamu tarafından finanse edilen binalar, tüneller ve ulaşım altyapısı gibi inşaat projeleri gelecek yıllarda metodolojiyi standart olarak kabul etmeyi planlayan BIM’e siyasi bir destek kazandırıyor.

BIM’in 10 Faydası

1)Gerçekliği yakalama: Proje sitelerine kolayca erişilebilen zengin bilgi kaynaklarını, daha verimli ve daha hızlı kullanılabilmesi için iyi haritalama araçları ve yeryüzü görüntüleriyle genişletilmiştir. Günümüzde, proje başlangıç işlemleri, havadan görüntüler, sayısal yükseklik ile mevcut altyapıya ait lazer taramaları, gerçeği doğru bir şekilde yakalayarak ve proje hazırlıklarını büyük ölçüde düzene sokmak gibi konuları içermektedir. BUM ile tasarımcılar, bir modelde derlenen ve paylaşılan tüm girdilerinden yaralanabilirler.

2)Zaman kaybından kaçınma: Paylaşılan bir modelle yapı düzeninin farklı gereksinimleri için, çizimlerin tekrarlanması ve çoğaltılması gerekmemektedir. Bina bilgi modeli, projeyle ilgili düzenlemeleri açıklama imkanı veren çizim setinden daha fazla bilgi içermektedir. BIM çizim araçları 2D çizim araçlarından daha hızlı olma avantajına sahiptir ve her nesne bir veri tabanına bağlı olmaktadır.

3)Kontrol sağlama: Dijital model tabanlı iş akışı, otomatik kaydetme ve proje geçmişi bağlantıları gibi yardımcıları içeriyor; böylece kullanıcılar model üzerinde çalışırken yaptıkları her işlemi daha sonra da izleyebilirler. Proje geçmişi ile olan bağlantı dosyaların bozulmasına ve ya verimliliği etkileyebilecek kaybolmaların önlenmesine yardımcı olur.

4)İşbirliği geliştirme: Bina bilgi modellerini paylaşımda bulunarak işbirliği yapmak, çizim kağıtlarıyla çalışmaktan daha kolay olmaktadır. Zira sadece dijital bir iş akışı ile mümkün olan pek çok işlev yapılabilmektedir.

5)Simülasyon ve görselleştirme:  Simülasyon araçlarının giderek artırılması, tasarımcıların bina enerji performansının sayısallaştırımasına ve ya hesaplanmasına olanak tanıyor. Yazılımın fizik ve bazı diğer uygulamalara dayanan kuralların uygulama zekası, mühendislerin ve diğer proje ekibi için bir tamamlayıcı olarak devreye girmektedir. Yazılımdan en yüksek performansı elde etmek için de çok sayıda analiz ve model yapabilir.

6)Uyuşmazlığı çözme: BİM araç takımı, bir kirişe geçen elektrik hattı ve ya kanal sistemleri gibi unsurların, problemlerinin algılamasını otomatik hale getirmesini sağlar. Bunların hepsini modelleyerek sorunu erkenden fark edip sahada oluşmasını önler.

7)Sıra ile uygulama: İnşaat sırasında her kademe için bir model ve altmodel, sonraki adımların daha verimli bir inşaat sürecin oluşturulması için basamakların, malzemelerin  ve mürettebatların kordine edilmiş bir dizilişidir. Animasyonlar ile hazırlanmış olduğu model, adımların ve süreçlerin kordinasyonunu kolaylaştırarak beklenen sonuca öngörülebilir bir yol sunuyor.

8)Ayrıntılara girme: Bir çok bilgi aktarımı için bina bilgi modellemesi en iyi seçenektir. Geleneksel plan, kesit ve yükseklik ile diğer raporları proje ekibiyle paylaşılması önemli bir nokta olarak belirtilmektedir.

9)Etkileyici olma: BIM, proje kapsamını, adımlarını ve sonucunu proje ekibiyle paylaşmak için en gelişmiş iletişim aracı olarak bilinmektedir. BIM’de tasarımın 3D gösterilmesinin sebebi, satış ve ya gerekli yasal onayları almak için kullanılan etkileyici bir yöntem olmasıdır.

10)Yanınızda taşıyın: Bir veri tabanına bağlı olan modelin sağladığı avantaj sayesinde parmağımızın altında büyük bir dijital sisteme sahip olmaktayız. Autodesk’in BİM 360 Field yazılımında olduğu gibi, bu özelliği Cloud ile birleştirmek, bina bilgi modeline ve proje detaylarına herhangi bir cihazdan ve herhangi bir yerden istediğiniz zaman erişebilmeniz anlamına gelmektedir.

 

Kaynak:

►Engineering.com