Arçelik Üretim Teknolojileri Direktörü Mustafa Esenlik ile Endüstri 4.0 Röportajı

Sektöründe Avrupa’da Pazar payı sıralamasında üçüncü olan Arçelik, 10 ayrı marka ve 6 ülkede 15 fabrika ile 100’den fazla ülke pazarında faaliyet gösteren uluslararası bir Türk şirketi olarak Dünya beyaz eşya sektöründe kendisine sağlam bir yer edinmiştir. Bu içeriğimizde, Arçelik Üretim Teknolojileri Direktörü Mustafa Esenlik ile gerçekleştirdiğimiz Endüstri 4.0 röportajımızı bulabilirsiniz.

30

1) Endüstri 4.0 size ne ifade ediyor?

Endüstri 4.0 ilk adımları Almanya’da atılan geleneksel seri imalat yöntemlerinin; geliştirilmekte olan akıllı ve verimli üretim sistemleri sayesinde müşteriye özel kişiselleştirme seçenekleri sunabilen, rekabetçi, esnek üretim teknolojilerine dönüştürülmesi hareketidir. Bu dönüşüm hareketi aynı zamanda günümüzde sıklıkla duymaya başladığımız “Nesnelerin İnterneti”, “Akıllı Fabrikalar”, “Siber-Fiziksel Sistemler” ve “Endüstriyel İnternet” gibi birçok popüler terimi tek bir hedef doğrultusunda bir araya getiren teknoloji platformudur. 

Gelişmiş ülkeler 3.Endüstri Devrimi boyunca gerçekleştirdikleri bilimsel gelişme ve Arge çalışmaları ile yüksek katma değerli ürünleri çok yüksek kalite ve otomasyon seviyeleri ile üretir duruma gelmiş, ancak bir çok ürünün üretimi de  işçiliği ucuz deniz aşırı ülkeler kaydığından bu ülkelerde endüstrinin geleceği ile ilgili şüpheler doğmuştur. Başta Almanya olmak üzere gelişmiş ülkeler Endüstri 4.0’ın getireceği teknolojik üstünlükle  bu trendi tersine çevirebileceklerini hesaplayarak çalışmalarını ve teşviklerini bu alana kaydırmaya başlamıştır. 

 

 

 

 

Bilgi teknolojilerindeki gelişmeler, güçlenen işlemciler ve ucuzlayan sensörler terabaytlar düzeyindeki verinin gerçek zamanlı işlenmesine, TLS (Transport Layer Security) gibi güvenlik protokolleri ile güvenli aktarımına ve depolanmasına olanak sağlayarak Endüstri 4.0 kavramının temelini oluşturmaktadır.  Gün geçtikçe değişen ve gelişen yapısı sebebiyle Endüstri 4.0, yeni nesil üretim tesisleri ve üretim sistemleri için öncekinin aksine dinamik ve devamlı olarak yükselen teknolojik standartları ifade etmektedir. Dünya çapındaki büyük/küçük bütün firmaların hedefleri arasında yer alıyor olması, Endüstri 4.0’ın popülerliğinin ve öneminin daha da artacağının kesin bir göstergesidir. 

 

2) Türkiye Endüstrisi,  Endüstri 4.0.’ın neresinde?

Ülkemizin herkesin üzerinde ortak olduğu en önemli problemleri yeterince ARGE faaliyeti yapılmaması ve katma değeri yüksek olmayan ürünlerin üretildiği bir endüstriye sahip olmasıdır. Son zamanlarda endüstriyel üretim ve ihracat içindeki oranı artmasına rağmen bu ürünlerin yüksek rekabetle karşı karşıya olması ihracatımızı ve büyümemizi zorlaştırmaktadır. Bu bağlamda ülkemizde bir çok şirketin öncelikle ARGE’ye önem vermesi ve Batılı ülkelerin Endüstri 3.0 döneminde tamamladıkları yüksek katma değerli ürün çeşitliliğine ve yüksek otomasyon seviyelerine erişmesi gerekmektedir.

Ancak Endüstri 4.0’a da paralel olarak kaynak ayırmaları ve bu yarıştan da geri durmamaları gelecek açısından çok önemli görünmektedir. Endüstri 4.0’ın çok büyük miktarda yazılım ve özelleştirilmiş otomasyon çözümlerine ihtiyacı var. Avrupa Birliği Horizon 2020 programı ile Endüstri 4.0’a hizmet eden çok sayıda projeyi fonlamakta olup, bu projelerde ortak veya koordinatör olarak çalışmak Türk firmalarına faydalı olacaktır.

 

 

►İlginizi Çekebilir: Endüstri 4.0 veya Endüstriyel Büyük Değişim

 

3) Endüstri 4.0’a Arçelik’in yaklaşımı ve beklentileri nedir?

Uzun zamandır Türkiye’nin patent şampiyonu olan Arçelik bilindiği gibi Türkiye’de en güçlü ARGE merkezlerinden birine sahip bir şirket olarak sektöründe Dünya’nın en değerli şirketlerinden biri olma hedefine emin adımlarla yürümektedir. Dünya genelindeki bir çok sanayi devi gibi Arçelik için de Endüstri 4.0 başarılacak yeni ve büyük bir teknoloji hedefidir.  Arçelik bünyesindeki Endüstri 4.0, üretim teknolojileri alanında mevcut üretim tesislerimizin ürün çeşitliliğinin, izlenebilirliğinin ve verimliliğinin sistematik bir şekilde en üst noktaya çıkarılması; yeni sensör ve robot teknolojileri kullanılarak “Akıllı Fabrika” konseptine geçişi ifade ederken, diğer bir yandan da müşteri odaklı kişiselleştirmelerin sunularak, ürün yazılım güncellemeleri imkanları sağlanarak,  daha geniş ve çeşitli müşteri kitlelerine daha hızlı hitap etmeyi ifade etmektedir. Mevcut teknolojiler ve altyapılar ile en iyi şekilde oluşturduğumuz marka bilincimizin yeni teknolojiler ile birlikte çok daha kuvvetlenmesi ve ileri götürülmesi hedefi de bu kapsamdadır.

 

4) Şu anda Endüstri 4.0 Devriminin hangi aşamasındayız?

Adı 2011 yılında konulmasına rağmen Endüstri 4.0, 1990’lı yıllarda ortaya çıkıp yaygınlaşmaya başlayan otomasyon ve yazılım teknolojilerinin olgunlaşmasıyla hızla şekillenmeye başlamış olup gelişen, dinamik bir yapıya sahiptir. Temelde yazılım ve donanım olmak üzere iki farklı koldan yürütülen çalışmalarda dünyanın önde gelen firmaları çeşitli çözümler üretmektedir. Bu anlamda GE ve Siemens sektöre yön veren firmaların başında gelmekle birlikte, Endüstri 4.0 uygulamalarını tam anlamı ile kapsayan yazılımlar konusunda bir çok firmanın çalışmaları hızla devam etmektedir. 

İlk örnekleri otomotiv sektöründe uygulanan akıllı fabrika konseptinin ana elemanları olan siber-fiziksel sistemler üretim süreçlerine dahil edilmeye başlanmıştır. “Additive Manufacturing” tanımlamasından çok 3D Yazıcı olarak bilinen katmanlı üretim teknolojisinin binlerce örneği her gün değişik medya ortamlarında Dünya’ya lanse edilmektedir. Gelişen donanım ve yazılım teknolojileri karar alıcılar için simülasyon aracını daha fazla kullanılır bir araç haline getirmiştir. Ucuzlayan sensör teknolojisi, bluetooth , wifi gibi kablosuz iletişim teknolojilerinin kolay ve güvenilir uygulamalarının oluşturulması,  gelişen bilgi depolama kabiliyetleri ve  bulut teknolojisi bir zamanlar çok pahalı olduğu için düşünülemeyen detayda veri üretimini ve saklanmasını mümkün hale getirmiştir. Ancak hala bu verilerle ne yapılabileceği konusunda farkındalık seviyesinin çok düşük olduğu ve bu verileri faydalı çıktılar elde edecek şekilde analiz edecek araçların ve insanların yeterli düzeyde olmadığı görülmektedir. 

Endüstri 4.0 uygulamalarının sistematik olarak uygulanabilmesini sağlayacak metot ve standartların tanımlanması henüz tamamlanmadığından bir çok şirketin nasıl başlayacağı konusunda tereddütler yaşadığı görülmekle birlikte, küçümsenmeyecek miktarda artan yazılı ve görsel yayınların endüstri kuruluşlarına farkındalık açısından katkılar sağladığını görmekteyiz. Özellikle global arenada oluşturulan Allseen gibi organizasyonlar, firmaların ortak çalışabilmeleri için ortak yazılım ve donanım platformları gerçekleştirmektedir. Gelecekte uygulamada firmalara yardımcı olacak iyi tanımlanmış, EFQM veya TPM modellerine benzer sistematiklerin geliştirilmesi standartların oluşturulması uygulayıcılara büyük kolaylık sağlayacaktır.

5) Endüstri 4.0 ile ilgili Arçelik neler planlıyor?

Arçelik bünyesindeki çalışmalarımıza ilk olarak Endüstri 4.0 yol haritamızı çıkararak başladık. Bu harita doğrultusunda mevcut tesislerimizde kullanmakta olduğumuz üretim sistemlerimizin “akıllılaştırılması”, otomasyon seviyemizin artırılması ve insan-robot etkileşiminin geliştirilmesi yönündeki çalışmalarımızı hızlandırarak bu değişimlere olanak sağlayacak bilgi teknolojileri altyapımızın geliştirilmesinde ciddi projeler yürütmekteyiz. Öte yandan sürekli olarak büyüyen bir firma olmamızın avantajı sayesinde dünyanın farklı yerlerindeki yeni fabrika projelerimizde fiziksel ve teknolojik altyapı, bilişim sistemleri ve veri analizi için büyük bütçeler ayırmaktayız. Yeni kurulacak üretim tesislerimizin daha en başından birer “Akıllı Fabrika” altyapısına sahip olmasını hedeflemekteyiz.

Müşterilerimiz artan oranda kişiselleştirilmiş ürün ve talebin hızlı karşılanmasını beklemektedir. Bunu başarabilmek için müşterileri istekleri ile ilgili verilere hızla ulaşmak ve bunları ürünlere yansıtmak, geleneksel veri toplama ve üretim teknolojileri ile mümkün olmayacaktır. Bu amaçla ODTÜ Teknokent Arge ofisimizde veri yönetimi, güvenli veri iletimi ve Endüstri 4.0 ile uyumlu ürünlerin geliştirilmesinde rol alacak güçlü bir mühendislik ekibi oluşturmaktayız. Ayrıca Allseen organizasyonunun premier üyesi olarak yönetim kurulunda yer aldık. Bu sayede nesnelerin interneti konusunda dünyadaki tüm oyuncularla birlikte çalışarak çözümlerimizi global düzeyde diğer firmaların ürünleri ile entegre çalıştırmayı hedefliyoruz

6) Arçelik’te Endüstri4.0 uygulamaları ve yürümekte olan projeler nelerdir?

Arçelik 20 yıldan fazla bir süredir prototip üretiminde 3D yazıcıları kullanarak ürün geliştirme süreçlerinde pazara sunma süresini kısaltmış ve ürün tasarımında mükemmellik yolunda önemli bir merhale kaydetmiştir. 3D yazıcılarda patentlerin kalkması ile yaşanan hızlı gelişim dikkatli bir şekilde takip edilerek yenilikler Arçelik üretim sistemine dahil edilmektedir. Plastik enjeksiyon kalıplarında metal 3D yazıcılar ile üretilmiş insertler kullanılarak etkinliği artırılan soğutma sistemleri çevrim zamanlarını kısaltmış ve rekabette avantaj sağlamıştır. Bunların sayılarını artırmaya devam ediyoruz. 3D yazıcılar ile servis parçalarının üretilmesi ve gerçek üretim malzemeleri ile 3D parça üreten yazıcıların kullanılması yürütmekte olduğumuz projelerden. Önümüzdeki dönemde hem metal hem plastik 3D yazıcılarla prototip üretim sürecimizin kapasitesini artıracağız.

RF ID ler kullanarak veri toplama , veriyi analiz ederek iyileştirmeleri gerçekleştirmek, otomasyon adalarını ve üretimi yönetme, otomatik malzeme taşıma  20 yıldan uzun bir süredir işletmelerimizde yoğun olarak kullanılmakta olan bir teknoloji. Bu teknolojilerin yardımı ile işletmelerimizin hala manuel olan alanlarında otomasyonların artırılması çalışmalarına hızla devam ediyoruz. Bunu yaparken ekonomiklik ilkesinden de taviz vermiyoruz. 

Team Center ve PLM ürün yönetiminde işletmelerimizin dijital temelini oluştururken, MES (Manufacturing Execution System)  yazılımı ile üretim alanında adacıklar halinde çalışan farklı yazılımların entegre bir yazılıma dönüştürülmesi dijital fabrikalara ulaşmak için yürüttüğümüz önemli projelerden. 

Simülasyon yazılımları donanımda gerçekleştirilen hızlanma ve kapasite artışları ile birlikte geçmişte olduğundan çok daha verimli hale geldi. Lojistikten montaj bandı dengelemeye bir çok alanda yoğun olarak kullanıyoruz. Sensörlerin ve diğer veri toplama araçlarının gelişmesi ile birlikte üretim sisteminin gerçek zamanlı sanal kopyalarının oluşturulmasını sağlayacak simülasyon araçlarının kullanılması hedeflerimiz arasında.

Artırılmış gerçeklik ile ilgili yürümekte olan ve fon aldığımız çok sayıda Horizon 2020 projemiz bulunmakta.  “endüstriyel ekipmanların sanal devreye alınması” bunların iyi bir örneği olarak Çayırova İşletmemizde uygulanacak.
İnsan ve robotların birlikte çalıştığı iş istasyonlarını geliştirmek için projeler yürütüyoruz. Bu projeler fabrikalarımızın gerçek yatırım projeleri için yapılıyor ve kısa zamanda üretim sahasında görülecekler. Veri güvenliği ve bulut IT, Inovasyon ve Arge  bölümlerimiz tarafından yönetilen ve Endüstri 4.0 açısından ele alınan konular olarak gündemdedir.

 

Arçelik Hakkında

Sektöründe Avrupa’da Pazar payı sıralamasında üçüncü olan Arçelik,  10 ayrı marka ve 6 ülkede 15 fabrika ile 100’den fazla ülke pazarında faaliyet gösteren uluslararası bir Türk şirketi olarak Dünya beyaz eşya sektöründe kendisine sağlam bir yer edinmiştir. Türkiye’de yıllardır sürdürdüğü piyasa liderliğine ilaveten, aynı zamanda İngiltere, Romanya ve Güney Afrika’da da lider ve birçok Avrupa ülkesinde  üst sıralarda yer almaktadır. Arçelik, Avrupa’daki büyümesine ilave olarak, gelişmekte olan ülkelere yaptığı yatırımlar ile küresel faaliyet alanını genişletmektedir. Güney Doğu Asya bölgesindeki hedeflerini gerçekleştirmek için, Tayland’da on beşinci fabrikası olan yeni buzdolabı fabrikasını 2015 yılı sonunda tamamlayarak 2016 Ocak ayı itibari ile seri üretime başlamıştır.  Yeni başlayan ve 2017 yılında Romanya’da üretime geçecek yeni çamaşır makinası fabrikası projesi de Arçelik’in üretim ve rekabet gücüne önemli bir katkı sağlayacaktır. Bu fabrikada Endüstri 4.0 kapsamındaki “Akıllı Fabrikalar” a örnek olacak bir çok ileri teknolojinin kullanması planlanmaktadır.

 

Mustafa Esenlik

1960 doğumlu, Sanayi Mühendisidir. Arçelik’in çeşitli bölümlerinde, Endüstri Mühendisliği, Üretim Mühendisliği ve Üretim disiplinlerinde mühendis ve yönetici olarak 28 yıldan beri çalışmaktadır.. Romanya’daki Arctic Buzdolabı Fabrikası Direktörlüğü görevinden sonra  2012 yılı Mayıs ayında atandığı Arçelik Üretim Teknolojileri Direktörlüğü görevini sürdürmektedir. Bu görevde ana sorumluluğu yeni üretim teknolojilerinin Arçelik’e kazandırılması, yeni fabrika yatırımı gibi büyük ölçekli yatırımların gerçekleştirilmesi,  Arçelik fabrikaları için özel mekanik üretim ekipmanlarının üretimi ve özel otomasyon uygulamalarının gerçekleştirilmesidir.